#0037-1140Mar28-नोभेल कोरोना भाईरस अर्थात COVID19 ल्वय : छ्गु विवेचना

नोभेल कोरोना भाईरस अर्थात COVID19 ल्वय : छ्गु विवेचना

नोभेल कोरोना भाईरस अर्थात COVID19 या महामारि/त:ल्वय नं हलिंन्यंक आक्रान्त ब्याकाच्वंगु सकसियां स्युगु हे जुल । थ्व ल्वय स्वासप्रस्वासया माध्यमं छ्म्हं मेम्हसित पुनिइगु ल्वय खत । अथे जुगुलिं नेपाल सरकार पाखें नेपाल संवत ११४० मार्च २३ निसे च्यान्हुया निंतिं इतिहासय न्हापांखुसिं "लकदाउन (LOCKDOWN)" अर्थात "देय त:खा ग्वयेगु" उजं जारि जुल । गुकिया अर्थ अत्यावश्यक सेवा त्व:ता देयया फुक्कं सेवा बन्द यायेगु क्व:जित । जनता थुकिया अर्थ थुयां नं अत:मत: क्यनाच्वंगु दुसा मथुपिं झन हे अत:मत: क्यनाच्वंगु दु ।

बिगतया अनुभव कथं फुक्कं धयाथेंया समस्या समाधानया निंतिं ज:ख: दुपिं सकल जानां प्रतिकार यायेगु झीगु अभ्यास दयाच्वंगु खतसा थुकिया विपरित उपाय कथं थ्व COVID19 ल्वयनाप ल्वायेत अर्थात प्रतिकार यायेत दुपिं सकलें बाया "सामाजिक दुरी SOCIAL DISTANCE" य़ा माध्यमं छम्हं मेम्हसित ल्वये मपुंकेगु हे जक मुल उपाय खनेदुगु दु ।

ल्वयया चरणबद्धता कथं, बिशेषयाना थ्व ल्वय प्यंगुगु चरणय थ्यनेधुंका त:ल्वय अर्थात महामारि कथं बिकसित जुई । थौं तकया तथ्यया आधारं थ्व ल्वय साधारणतया क्वय च्वया कथंया प्यंगु चरणय ब्याख्या यायेफै ।

१) न्हापांगु चरण  :  COVID19 संक्रमित देशं झीगु देशय दुहांव:पिं स्वदेशी वा बिदेशी यात्रु तयेके जक COVID19 संक्रमण खनेदुगु चरण ।

२) निगुगु चरण   :  बिदेशं वया COVID19 संक्रमित थ:थिति, छेँज:, पासापिं व वयागु सम्पर्कय व:पिं संक्रमित जुगु खनेदुगु चरण ।

३) स्वंगुगु चरण   :  थ:गु थासं गनं नं मवंपिं अले बिदेशं लिहांव:पिं COVID19 या संक्रमितत नाप नं सम्पर्क मदुपिंके COVID19 संक्रमण खने दयाव:गु चरण ।

४) प्यंगुगु चरण   :  त:ल्वय / महामारि या चरण ।

थौं कन्हेया या थ्व COVID19 महामारिया अवस्थायात बिश्लेसन यायेबले, चीन व ईटाली प्यंगुगु चरणय थ्यनाच्वंगु खनेदु । अथे हे स्पेन, ईरान, नापं मेमेगु देयत नं न्ह्यांवया च्वंगु खनेदु । झीथाय नापंच्वंगु देयत भारत, पाकिस्तान व बंगलादेश स्वंगुगु चरणय थ्यनेत यक्को हे सतिनाच्वंगु दुसा, झीगु देय नेपा: न्हापांगु चरण पुलेत स्वयाच्वंगु खनेदु ।

विगत यात कुला स्वयेबले ...

१) चीनय थुगु भाईरस खने दुबले, मुक्कं न्हुगु ल्वय जुगु जुगुलिं थुगु ल्वयेया वारे सयेके सिइके यायेत हे स्ववालं मयाक ई काल । उगु ईलय तक चीनय COVID19 ल्वयया स्वंगुगु चरणय थ्यनेधुंकल । गुकिंयाना ईलय हे रोकथाम यायेमफुबले महामारिया रुप कयाबिल ।

२) चीनय खनेदुगु COVID19 ल्वय जिपिंसिबें यक्वं तापा: धैगु भ्रमय च्वनां ईटालीइ याकनं त:ल्वयया रुप कयाबिल । COVID19 ल्वयया न्हापांगु चरणय दुबले ईटाली पाखें मा:कथंया कुत: मया:गुलिं व कुत: यातंनं अनुशासनहीनता अप्व: खनेदुगुलिं स्रोत व साधनं यक्को हे सम्पन्न खया नं त:ल्वय नं ग्रस्त जुइमाल ।

३) दक्षिण एशियालि देय त फुक्कसिके न थ्व COVID19 ल्वयया वारे जानकारी दु । मुलत भारत, बंगलादेश व पाकिस्तान थ्व COVID19 ल्वयया निगुगु चरण पार याइगु अवस्थाय खनेदु । सम्वन्धित सरकार व स्वास्थ्यकर्मी तयेगु निर्देशनयात पालन यायेगु यात धा:सा स्वंगुगु चरणय थ्यन हे धा:सां व्यवस्थित कथं उपचार यायेत ता:लायेफु गुकिंयाना झीथाय नेपालय नं COVID19 ल्वयया संक्रमित वैगु म्ह्व हे जुइ ।

४) झीगु नेपा: देय आ:तक COVID19 ल्वयया न्हापांगु चरणय हे खत । झिके नं थ्व COVID19 ल्वययावारे मा:कथं जानकारि दु नापं उकिया उपचार विधि नं यक्कों सिइके धुन । नेपाल सरकार व स्वास्थ्यकर्मी पिनिगु निर्देशन बांलाक पालन यानावन धा:सा झीसं थ्व COVID19 ल्वययात न्हापांगु चरणं हे बिदा बिइ फै ।

थौंया परिवेशयात दुवालास्वयेवले झीसं प्यंगुगु चरणय थ्यंगु चीन व ईटाली या भयावह स्थितियात म्हंगसय नं खंकेफैमखु गुगु झीसं बिचा:यानागु सिबें सलंस: दुगंछि अप्वइ जुइ । तथापि चीनय COVID19 ल्वय नियन्त्रणय वयेगु लंपुइ खने दयेधुंकल । झीगु ज:लाख:ला देय भारत, बंगलादेश व पाकिस्तानय खनेदया व:गु संक्रमणंयानां झीथाय नं मथ्यनिइ धका: धुक्कं च्वनेगु ई पक्कां हे मखु । तथापि अपिं देशय नं देय त:खा ग्वयेगु (LOCKDOWN) या ज्या जुइधुंकुगु दु नापं झीथाय नं अथेहे देय त:खा ग्वयेगु (LOCKDOWN) ज्या जुयाच्वंगु दु । अथेजुया छुं कथंया राहत खनेदयाच्वंगु खनेदु ।

झी नेपा:मि पिसं थुगु COVID19 ल्वयया स्वंगुगु व प्यंगुगु चरणया सामना यायेत तस्सकं थाकुइ । अथे जुया थ्व COVID19 ल्वय यात फत्तलें न्हापांगु चरणय हे नियन्त्रणय तया अधिनय तयेमा:गु आवश्यक खनेदु । थथे यायेत झीसं पालना यायेमा:गु न्युनतम ज्याखँत क्वयच्वया थें जुइफै;

१) देय त:खा ग्वयेगु (LOCKDOWN) ज्या जुयाच्वंगुलिइ थ:थ:पिसं फुगु ग्वाहालि यायेगु

२) म्वायेकं छेँ नं पिहांहे मवयेगु

३) छेँ च्वनेबले नं छेँज: (परिवारजन) नाप म्ह्वतिं छगु मितर तापाक्क च्वनेगु

४) थ:थ:गु वदाया "विपद व्यवस्थापन समिति" यात मा:अथं ग्वाहालि यायेगु व मा:कथं संचालनय हयेगु

५) घौछि पतिकं साब्वंथाना ल्हा:सिला च्वनेगु वा स्यानिताइजरं ल्हा: सफा यानाच्वनेगु

६) मुसु तयेबले व हाछिका तयेबले न्हाय म्हुतु बांलाक त्व:पुइगु

७) सेखं वा ज्वर मवइ कथंया नसात्वंसाय अभ्यस्त जुइगु

८) सेखं व ज्वर वया त:न्हुतकं मलंसा स्वास्थ्यकर्मी वा स्वास्थ्य संस्थाय स्वापु तयेगु

९) ज:ख: गनं नं COVID19 ल्वयया लक्षण खनेदुपिं सुं दुसा फुकथं ग्वाहाकि यायेगु व सम्वन्धित निकाय यात सुचं यायेगु ।

#नोभेल_कोरोना_भाईरस #कोविद_१९ #महामारि

#थ:न्हापां_म्वाये #मेपिंत_नं_म्वायेत_ग्वाहालि_याये #छेँहे_च्वने #सुरक्षित_जुइ #सामाजिक_दुरि_तयाच्वने

#COVID19 #CORONA_VIRUS #PANDEMIC #StayHome #Be_safe #Maintain_Social_distancing

सुरेश प्रधान

धालाछेँ, यल ।

suresh.tayeju@gmail.com

नेपाल संवत ११४० मार्च २८